Quy định thỏa thuận nuôi con sau ly hôn. Sau khi ly hôn hoặc trước khi ly hôn, có những vợ chồng đã thỏa thuận về việc nuôi con sau này như: vợ nuôi một đứa, chồng nuôi một đứa, hay chồng nuôi dạy con một thời gian, vợ nuôi dạy con một thời gian vậy những thỏa thuận như vậy có thực hiện được không? có quy định pháp luật nào quy định không?
Mục lục bài viết
Luật sư tư vấn về thỏa thuận nuôi con sau ly hôn
1. Căn cứ pháp luật
- Luật hôn nhân và gia đình 2014
2. Về quyền nuôi con
2.1. Quyền nuôi con dưới 3 tuổi khi ly hôn
Về việc nuôi con dưới 36 tháng tuổi, được quy định tại khoản 3 Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình:
“3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Như vậy, có thể thấy, con dưới 36 tuổi sẽ được Tòa án phân trực tiếp cho người mẹ nuôi nếu người mẹ có đủ điều kiện để nuôi con. Nếu không có hoặc cha, mẹ có thỏa thuận khác thì trẻ dưới 36 tháng tuổi vẫn có thể được cha nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục.
2.2 Quyền nuôi con trên 3 tuổi khi ly hôn
Quy định tại khoản 2 Điều 81 Luật Hôn nhân và Gia đình nêu rõ:
“2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.”
Theo quy định này, khi ly hôn, vợ chồng bạn có thể thỏa thuận việc nuôi con. Tòa án sẽ công nhận sự thỏa thuận của hai vợ, chồng. Do đó, khi bạn muốn nuôi con, con đã 07 tuổi thì nếu muốn nuôi con, trước hết hai vợ chồng có thể thỏa thuận cho bạn là người nuôi con.
Nếu hai bên không thể thỏa thuận được thì theo quy định nêu trên, Tòa án sẽ căn cứ và quyền lợi về mọi mặt của con để xem xét và quyết định con sẽ ở với ai.
Lưu ý: Do câu hỏi của bạn không nêu rõ, con bạn đã đủ 07 tuổi hay chưa. Tuy nhiên, nếu con bạn đã đủ 07 tuổi thì Tòa án sẽ xem xét nguyện vọng của con. Nếu con muốn ở với bạn thì đây cũng có thể là một lý do để Tòa án quyết định con nuôi con.
3. Thỏa thuận nuôi con sau ly hôn
Quy định về thỏa thuận nuôi con sau ly hôn tại khoản 2 Điều 81 Luật hôn nhân gia đình
“Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn
1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.
2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.
3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”
Cũng căn cứ Điều 82 như sau:
“Điều 82. Nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn
1. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
2. Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
3. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
Cha, mẹ không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.”
Theo quy định trên, sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con. Việc cấp dưỡng do hai bên thỏa thuận, trường hợp không thỏa thuận được sẽ do Tòa án giải quyết. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về việc người trực tiếp nuôi con không yêu cầu cấp dưỡng từ người còn lại. Tuy nhiên, trước đây tại điểm a mục 11 Nghị quyết 02/2000/NQ-HĐTP (đã hết hiệu lực ngày 01/7/2016) hướng dẫn như sau:
“a. Theo quy định tại khoản 1 Điều 92 thì người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con. Đây là nghĩa vụ của cha, mẹ; do đó, không phân biệt người trực tiếp nuôi con có khả năng kinh tế hay không, người không trực tiếp nuôi con vẫn phải có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con.
Trong trường hợp người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cấp dưỡng vì lý do nào đó thì Toà án cần giải thích cho họ hiểu rằng việc yêu cầu cấp dưỡng nuôi con là quyền lợi của con để họ biết nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. Nếu xét thấy việc họ không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện, họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con thì Toà án không buộc bên kia phải cấp dưỡng nuôi con.”
Theo quy định trên có thể hiểu nếu xét thấy việc người trực tiếp nuôi con không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện và họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con thì Toà án không buộc bên kia phải cấp dưỡng nuôi con.
Hiện nay, không có văn bản hướng dẫn về vấn đề này nên Thẩm phán có thể xem xét để áp dụng tinh thần của quy định trên.
4. Khi nào bị tước quyền nuôi con?
Việc hạn chế quyền của cha, mẹ với con chưa thành niên được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 85 Luật Hôn nhân và Gia đình, gồm
“Điều 85. Hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên
1. Cha, mẹ bị hạn chế quyền đối với con chưa thành niên trong các trường hợp sau đây:
a) Bị kết án về một trong các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con với lỗi cố ý hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con;
b) Phá tán tài sản của con;
c) Có lối sống đồi trụy;
d) Xúi giục, ép buộc con làm những việc trái pháp luật, trái đạo đức xã hội.”
