Tư vấn xử lý vật chứng là tiền, tài sản trong vụ án hình sự

Tư vấn xử lý vật chứng là tiền, tài sản trong vụ án hình sự. Vật chứng có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho những người tham gia tố tụng và các chủ thể khác có liên quan, pháp luật tố tụng hình sự và đảm bảo thực hiện tốt công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự, có nhiều quy định về việc xử lý vật chứng trong vụ án hình sự. Tuy nhiên, những người có tài sản liên quan đến vụ án cũng còn nhiều thắc mắc về vấn đề xử lý vật chứng của vụ án hình sự trong quá trình áp dụng pháp luật.

I. Vật chứng trong vụ án hình sự được quy định như thế nào? và cách xử lý vật chứng?

Vật chứng và xử lý vật chứng được quy định tại chương 6. Chứng minh và chứng cứ của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017:

1. Vật chứng là gì? Vật chứng được quy định tại Điều 89 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 như sau:

“Điều 89. Vật chứng

Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội, vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án.”

2. Xử lý vật chứng theo quy định tại điều 106, Bộ luật tố tụng hình sự 2015:

“Điều 106. Xử lý vật chứng

1. Việc xử lý vật chứng do Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra; do Viện kiểm sát quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn truy tố; do Chánh án Tòa án quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn chuẩn bị xét xử; do Hội đồng xét xử quyết định nếu vụ án đã đưa ra xét xử. Việc thi hành quyết định về xử lý vật chứng phải được ghi vào biên bản.

2. Vật chứng được xử lý như sau:

a) Vật chứng là công cụ, phương tiện phạm tội, vật cấm tàng trữ, lưu hành thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước hoặc tiêu hủy;

b) Vật chứng là tiền bạc hoặc tài sản do phạm tội mà có thì bị tịch thu, nộp ngân sách nhà nước;

c) Vật chứng không có giá trị hoặc không sử dụng được thì bị tịch thu và tiêu hủy.

3. Trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cơ quan, người có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều này có quyền:

a) Trả lại ngay tài sản đã thu giữ, tạm giữ nhưng không phải là vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp tài sản đó;

b) Trả lại ngay vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp nếu xét thấy không ảnh hưởng đến việc xử lý vụ án và thi hành án;

c) Vật chứng thuộc loại mau hỏng hoặc khó bảo quản thì có thể được bán theo quy định của pháp luật; trường hợp không bán được thì tiêu hủy;

d) Vật chứng là động vật hoang dã và thực vật ngoại lai thì ngay sau khi có kết luận giám định phải giao cho cơ quan quản lý chuyên ngành có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật.

4. Trường hợp có tranh chấp về quyền sở hữu đối với vật chứng thì giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.”

II. Tư vấn xử lý vật chứng trong vụ án hình sự