Như thế nào là nhân thân tốt, nhân thân xấu?

Như thế nào là nhân thân tốt, nhân thân xấu? Người có nhân thân tốt là một trong những điều kiện để được hưởng án treo được quy định tại Điều 65 Bộ luật hình sự năm 2015. Người phạm tội có nhân thân xấu có được hưởng án treo hay không?

Thế nào là nhân thân tốt, người nhân thân xấu?

1. Có nhân thân tốt là gì?

Nhân thân tốt được hướng dẫn áp dụng Điều 65 của Bộ luật Hình sự về án treo do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành có quy định tại khoản 2 Điều 2 Nghị quyết số 02/2018/NQ-HĐTP hướng dẫn về việc có nhân thân tốt như sau: 

“2. Có nhân thân tốt.

Được coi là có nhân thân tốt nếu ngoài lần phạm tội này, người phạm tội luôn chấp hành đúng chính sách, pháp luật và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân ở nơi cư trú, nơi làm việc.

Đối với người đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích, người bị kết án nhưng đã được xóa án tích, người đã bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị xử lý kỷ luật mà thời gian được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính, chưa bị xử lý kỷ luật tính đến ngày phạm tội lần này đã quá 06 tháng, nếu xét thấy tính chất, mức độ của tội phạm mới được thực hiện thuộc trường hợp ít nghiêm trọng hoặc người phạm tội là đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo.”

Như vậy, người có nhân thân tốt là người đáp ứng được các điều kiện trên

2. Người có nhân thân xấu

Trong các văn bản pháp lý hiện nay chưa có văn bản nào giải thích cụm từ liên quan đến nhân thân xấu là gì? Song từ thực tế chúng ta có thể định nghĩa nhân thân xấu là từ mà người dân Việt Nam dùng để để ám chỉ một người từng có tiền án, tiền sự tức phạm tội; và đã bị cơ quan chức năng phát hiện; và đã xử phạt theo đúng quy định của pháp luật.

– Pháp luật Việt Nam hiện hay thay vì dùng từ nhân thân xấu; thì dùng từ nhân thân người phạm tội. Theo đó, Nhân thân người phạm tội là một phạm trù trong các ngành khoa học tội phạm học; khoa học luật hình sự; khoa học điều tra tội phạm, tâm lý học tư pháp….

Nhân thân người phạm tội là những đặc điểm dấu hiệu đặc trưng nhất phản ánh bản chất của người phạm tội; những đặc điểm dấu hiệu này tác động với những tình huống; và hoàn cảnh khách quan khác đã tạo ra xử sự phạm tội của người đó. Những đặc điểm đó có thể là tuổi, nghề nghiệp; thái độ làm việc, thái độ trong quan hệ với những người khác; trình độ văn hóa, lối sống, hoàn cảnh gia đình; và đời sống kinh tế, thái độ chính trị, ý thức pháp luật, tôn giáo, tiền án, tiền sự…

3. Nhân thân xấu có được hưởng án treo không?

Theo quy định tại Bộ luật Hình sự và Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP sửa đổi bổ sung bởi Nghị quyết 01/2022/NQ-HĐTP:

Thì người bị xử phạt tù có thể được xem xét cho hưởng án treo khi có đủ các điều kiện sau đây:

– Bị xử phạt tù không quá 03 năm.

– Người bị xử phạt tù có nhân thân là ngoài lần phạm tội này, người phạm tội chấp hành chính sách, pháp luật; và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân ở nơi cư trú, nơi làm việc.

Đối với người đã bị kết án nhưng thuộc trường hợp được coi là không có án tích; người bị kết án nhưng đã được xóa án tích; người đã bị xử phạt vi phạm hành chính; hoặc bị xử lý kỷ luật mà tính đến ngày phạm tội lần này đã quá thời hạn được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính; chưa bị xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật nếu xét thấy tính chất, mức độ của tội phạm mới được thực hiện thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; hoặc người phạm tội là đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án; và có đủ các điều kiện khác; thì cũng có thể cho hưởng án treo;

Đối với người bị kết án mà khi định tội đã sử dụng tình tiết “đã bị xử lý kỷ luật”; hoặc “đã bị xử phạt vi phạm hành chính”; hoặc “đã bị kết án”; và có đủ các điều kiện khác thì cũng có thể cho hưởng án treo;

Đối với người bị kết án mà vụ án được tách ra để giải quyết trong các giai đoạn khác nhau (tách thành nhiều vụ án) và có đủ các điều kiện khác; thì cũng có thể cho hưởng án treo”.

– Có từ 02 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên; trong đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự; và không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 52 của Bộ luật Hình sự.

+ Trường hợp có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự; thì số tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phải nhiều hơn số tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự từ 02 tình tiết trở lên; trong đó có ít nhất 01 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.

– Có nơi cư trú rõ ràng; hoặc nơi làm việc ổn định để cơ quan; tổ chức có thẩm quyền giám sát, giáo dục.

+ Nơi cư trú rõ ràng là nơi tạm trú; hoặc thường trú có địa chỉ được xác định cụ thể theo quy định của Luật Cư trú mà người được hưởng án treo về cư trú; sinh sống thường xuyên sau khi được hưởng án treo.

+ Nơi làm việc ổn định là nơi người phạm tội làm việc có thời hạn từ 01 năm trở lên theo hợp đồng lao động; hoặc theo quyết định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.

– Xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù nếu người phạm tội có khả năng tự cải tạo; và việc cho họ hưởng án treo không gây nguy hiểm cho xã hội; không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Khi xem xét, quyết định cho bị cáo hưởng án treo Tòa án phải xem xét thận trọng, chặt chẽ các điều kiện để bảo đảm việc cho hưởng án treo đúng quy định của pháp luật; đặc biệt là đối với các trường hợp hướng dẫn tại khoản 2, khoản 4; và khoản 5 Điều 3 Theo quy định tại Bộ luật Hình sự; và Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP sửa đổi bổ sung bởi Nghị quyết 01/2022/NQ-HĐTP.

Trước đây khi Nghị quyết 02/2018/NQ-HĐTP chưa được sửa đổi bổ sung thì một trong những điều kiện được hưởng án treo vẫn phải đảm bảo được điều kiện về Có nhân thân tốt. Song đến Nghị quyết 01/2022/NQ-HĐTP thì cụm từ có nhân thân tốt đã được sửa đổi, bổ sung là Người bị xử phạt tù có nhân thân là ngoài lần phạm tội này, người phạm tội chấp hành chính sách, pháp luật và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của công dân ở nơi cư trú, nơi làm việc…

Do vậy, có thể hiểu Người có nhân thân xấu vẫn có thể được hưởng án treo khi đáp ứng được đầy đủ các điều kiện nêu trên.

» Luật sư tư vấn điều kiện hưởng án treo